COVID 19
21 december 2020
COVID-19
De eerste Nederlanders zijn inmiddels gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat betekent dat we aan het begin staan van een nieuwe fase in deze crisis. Maar dit betekent helaas nog niet dat we de maatregelen los kunnen laten. De meeste mensen zijn nog wel vatbaar voor het virus, en veel mensen in de samenleving zijn nog besmettelijk. Daarom zijn maatregelen onverkort nodig om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Pas als het overgrote deel van Nederland gevaccineerd is, kunnen we de basisregels loslaten.
Het doel is om het huidige besmettingsniveau te verlagen, verspreiding van de huidige en nieuwe varianten van het virus te vertragen en ervoor te zorgen dat de nieuwe varianten zo min mogelijk ons land binnen komen. Zo kunnen we het moment dat de nieuwe varianten van het virus de overhand krijgen zo veel mogelijk uitstellen. Dat is van groot belang om ervoor te zorgen dat ziekenhuizen de komende maanden ruimte houden voor coronapatiënten en zodat andere medische zorg zoveel mogelijk door kan blijven gaan.
Overheid werkt samen met organisaties en bedrijven
Voor iedereen gelden de basisregels, zoals ‘werk thuis tenzij het echt niet anders kan’, 'vermijd drukte' en 'houd 1,5 meter afstand'. Ook in bijvoorbeeld winkelstraten, parken en recreatiegebieden, en zo goed mogelijk in het openbaar vervoer. Om ervoor te zorgen dat iedereen zich aan deze regels kan houden, werkt de overheid samen met veel bedrijven en organisaties. Zoals werkgevers en vakbonden, brancheorganisaties en de NS.
Elke organisatie is anders.
Er zijn bijvoorbeeld kleine winkels of restaurants waar minder mensen naar binnen kunnen met 1,5 meter afstand. Of bedrijven met kleine werkruimtes of smalle gangen. Of bij de kinderopvang. Daarom is het onmogelijk om met een paar besluiten of maatregelen vanuit de overheid voor elk bedrijf een oplossing te vinden en op alle vragen antwoorden te geven. Maatwerk is nodig, waarbij de overheid klaar staat om mee te denken en te helpen waar mogelijk.
Coronawet vervangt noodverordeningen 2020
Sinds 1 december 2020 is de tijdelijke coronawet van kracht. De wet vervangt de noodverordeningen, waarin de maatregelen sinds maart 2020 werden opgenomen. Noodverordeningen zijn namelijk voor kortdurende (crisis)situaties. Maar de coronacrisis duurt langer. Daarom heeft het kabinet de noodverordeningen vervangen door de Tijdelijke wet maatregelen COVID-19.
De ‘’Tijdelijke wet maatregelen covid-19’’ geldt sinds 1 december 2020 en heeft een looptijd van 3 maanden. Indien nodig kan de coronawet steeds 3 maanden worden verlengd. Ook is het mogelijk de wet tussentijds in te trekken, zodra deze niet meer nodig is. De Tweede Kamer is betrokken bij deze besluiten. Noodverordeningen zijn bedoeld voor kortdurende (crisis)situaties. De dreiging van het coronavirus is van langere duur. Daarom blijven de maatregelen tegen het coronavirus langer nodig. Dat geldt dus ook voor de manieren om te zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt. Die moeten in een wet komen te staan.
De Tweede en Eerste Kamer controleren of de wet goed werkt. Als dat niet zo is, leggen de ministers uit waarom de wet niet goed werkt. Ook krijgen de burgemeesters bevoegdheden om de wet uit te voeren. Zij leggen in de gemeenteraad uit welke keuzes zij maken
Werkwijze besluitvorming coronamaatregelen
Neemt het aantal besmettingen toe? Dan kan de overheid door de coronawet maatregelen nemen. Of bestaande maatregelen aanpassen of opheffen. De maatregelen staan dan in een regeling. Dit wordt een ministeriële regeling genoemd.
Voordat de regeling ingaat, mogen verschillende organisaties zeggen wat ze ervan vinden. Bijvoorbeeld het Openbaar Ministerie, politie en organisaties voor onderwijs, sport en zorg. Daarna neemt het kabinet een besluit over de regeling. Het kabinet legt de regeling voor aan de Tweede en Eerste Kamer. Zij krijgen een week de tijd om erover te debatteren. De regeling gaat dan een week later in. Maar dit gebeurt niet als de Tweede Kamer het niet eens is met deze regeling. Dan gaat de regeling niet meer door.
Het kabinet kan besluiten dat de regeling meteen ingaat. Bijvoorbeeld om gevaarlijke situaties direct te stoppen. Het kabinet legt dit dan uit aan de Tweede en Eerste Kamer. Ook dan heeft de Tweede Kamer een week om te besluiten of zij het eens is met de regeling. Als dat niet zo is, dan geldt de regeling niet meer. Als de Tweede Kamer dat accepteert dan moet het nog door de Eerste Kamer aangenomen of verworpen worden. Vervolgens moet het gepubliceerd worden.
Mag een werkgever zijn personeel vragen zich te laten vaccineren? Een werkgever mag het vragen, maar mag er niet op aandringen. Het moet een vrijblijvend verzoek zijn, waar geen consequenties aan worden verbonden. Want zo’n vraag kan voor een werknemer al heel snel voelen als een verplichting, omdat deze voor het werk en het loon afhankelijk is van de werkgever. Dan mag een werkgever een vaccinatie zeker ook niet verplichten? Dat mag inderdaad niet. Je wel of niet laten vaccineren is altijd een vrijwillige keuze. Er bestaat geen wettelijke vaccinatieplicht waarop een werkgever een beroep kan doen. Mag de baas wel vragen wie zich wel en niet hebben laten vaccineren? Nee, een werkgever mag niet vragen of werknemers zich hebben laten vaccineren. Doet de werkgever dat toch, dan is de werknemer niet verplicht hierop te antwoorden. De werknemer mag het wel uit eigen beweging aan de werkgever vertellen, maar die informatie mag dan weer niet worden geregistreerd. Zelfs niet als de werknemer hiervoor toestemming heeft gegeven. Mag een werkgever via een bedrijfsarts uitvragen wie zich wel en niet hebben laten vaccineren? Nee. Een bedrijfsarts kan dit wel te horen krijgen van werknemers, maar mag dat niet doorspelen aan de werkgever. Een bedrijfsarts mag alleen aan een werkgever doorgeven of een werknemer wel of niet geschikt is voor het werk. De rest is beroepsgeheim en valt onder de privacy van de werknemer. Mag een werkgever noteren wie van de werknemers zich wel en niet heeft laten vaccineren, mocht die informatie bekend zijn? Op het moment dat je die informatie vastlegt in bijvoorbeeld de personeelsadministratie, dan verwerk je bijzondere persoonsgegevens, en dat mag niet volgens de Europese privacywetgeving, de AVG. Mag een werkgever een sollicitant vragen of diegene wel of niet gevaccineerd is? De sollicitant zit weliswaar nog niet in een arbeidsrelatie met de werkgever, maar wil wel graag de baan. Grote kans dat diegene zich gedwongen voelt antwoord te geven. De positie van de sollicitant wordt daarom gelijkgesteld met die van een werknemer die al in dienst is. Het is voor een werkgever vanwege de machtsverhoudingen dus ook hier niet toegestaan om naar deze informatie te vragen. En doet een werkgever dat toch, dan hoeft de sollicitant geen antwoord te geven. Mag een werkgever de keuze maken om voor bepaalde functies of op bepaalde afdelingen alleen gevaccineerde werknemers toe te laten? Volgens het instructierecht mag een werkgever bepaalde voorschriften opleggen over hoe je je hoort te gedragen als werknemer. Je zou daarin ook kunnen opnemen dat alleen personeel dat gevaccineerd is − en dat uit vrije wil met de werkgever deelt − op een bepaalde afdeling mag werken. Zo’n voorschrift moet wel een duidelijk belang hebben en proportioneel zijn. Bij zorginstellingen en ziekenhuizen kun je goed uitleggen waarom alleen gevaccineerde medewerkers op een afdeling met coronapatiënten of kwetsbare mensen mogen werken. In andere sectoren is zoiets lastiger. Voor medewerkers die niet willen zeggen of ze gevaccineerd zijn, of aangeven zich bewust niet te laten vaccineren, moet dan wel een alternatief worden gezocht door de werkgever. Bijvoorbeeld iets ander werk of hetzelfde werk op een andere afdeling. En als er geen alternatief is, kan de werknemer dan worden ontslagen? Als overplaatsing niet mogelijk is of de werknemer weigert mee te werken aan een overplaatsing kan dit arbeidsrechtelijke gevolgen hebben. Denk aan een waarschuwing of het stopzetten van het loon. En ondanks dat hier nog helemaal geen rechtspraak over is, is zelfs ontslag niet uit te sluiten. Wat als werknemer weigert zich te laten vaccineren en vervolgens ziek wordt, kan de werkgever dan weigeren loon te betalen? Een werknemer heeft altijd recht op loon bij ziekte, tenzij de ziekte opzettelijk is veroorzaakt. Wie zich niet laat vaccineren doet dat niet met de opzet om ziek te worden. De werkgever moet dus gewoon loon doorbetalen als een werknemer die een vaccinatie weigert ziek wordt. Als de werknemer aangeeft dat hij zich niet laat vaccineren, mag een werkgever dan andere maatregelen opleggen, zoals het dragen van een mondkapje? Een werkgever mag volgens het instructierecht binnen redelijke grenzen bepalen hoe werknemers zich moeten gedragen en wat ze moeten dragen. Het is best redelijk om van werknemers die zich niet laten vaccineren te vragen een mondkapje te dragen of op een afdeling te werken waar meer ruimte is om afstand van collega’s te houden. Zeker ook omdat de werkgever voor alle werknemers verantwoordelijk is voor het zorgen voor een gezonde en veilige werkplek.
Persconferentie 21 januari 2021 - Avondklok Het demissionair kabinet is woensdagmiddag (21 januari jl.) met extra maatregelen gekomen om het coronavirus sneller de kop in te kunnen drukken. Onder meer de invoering van een avondklok werd aangekondigd. Dit zijn de nieuwe maatregelen die premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge woensdag 20 januari hebben aangekondigd tegen corona. De maatregelen zijn erop gericht een derde golf te voorkomen, zo liet Rutte weten. Alle regels gelden tot en met 9 februari. Verbod om buiten te zijn tussen 20.30 uur en 04.30 uur - Geldt in principe voor iedereen, maar er zijn uitzonderingen mogelijk (bijvoorbeeld voor werk) - Door jezelf ondertekende verklaring nodig om te laten zien waarom je buiten bent - Valse verklaring geldt als een 'misdrijf', zegt Rutte - Uitzonderingen voor mensen die per se naar werk moeten: zoals verpleegkundigen, politie-agenten en mensen die aan de weg werken. Dan is ook werkgeversverklaring nodig - Hond uitlaten mag - Supermarkten en andere winkels met levensmiddelen moeten eerder sluiten (oproep om vaker 's ochtends boodschappen te doen) - De avondklok moet nog besproken worden door de Tweede Kamer. Dat gebeurt donderdag. Bij groen licht gaat de maatregel een paar dagen later in Bezoek thuis verder ingeperkt - Oproep om thuis maximaal één persoon (van 13 jaar of ouder) te ontvangen - Gaat onmiddelijk in - Oproep om maximaal 1 keer per dag ergens op bezoek te gaan Eten bezorgen en afhalen - Eten afhalen mag niet binnen de tijden van de avondklok - Bezorgers mogen nog wel op pad (ook zij hebben verklaring werkgever nodig) Begrafenis en crematies - Van maximaal 100 naar maximaal 50 personen - Gaat in vanaf maandag 25 januari Vliegverbod - Vliegverbod vanuit Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en alle landen in Zuid-Amerika - Uitzondering voor vluchten voor zakenreizen vervalt - Voor journalisten en topsporters blijft uitzondering bestaan Beperkingen voor reizigers - Alle reizigers uit alle landen die naar Nederland vliegen moeten verplicht een sneltest te doen (naast de al verplichte pcr-test) - Quarantaineplicht van 10 dagen voor iedereen die Nederland aankomt per vliegtuig - Oproep om in Nederland te blijven Thuiswerken - Geen nieuwe maatregelen. Oproep blijft: werk thuis Onderwijs - Tot ten minste 7 februari onderwijs op afstand - Kinderopvang buitenschoolse opvang zijn in deze periode gesloten - MBO, HBO en WO: examens en tentamens mogen worden afgenomen - VO: Praktijkonderwijs, lessen voor examenleerlingen en schoolexamens mogen wel op locatie plaatsvinden - Voor kinderen van ouders die cruciaal beroep hebben is er noodopvang op basisschool of de kinderopvang en buitenschoolse opvang Sport - Volwassenen sporten alleen of met zijn tweeën - Uitsluitend buiten - Kinderen t/m 17 jaar mogen buiten sporten in teamverband en mogen wedstrijden onderling spelen (alleen buiten) Wandelen - Naar buiten? Oproep om alleen met leden van het huishouden naar buiten te gaan of met een groepje dat bestaat uit maximaal 2 personen
